چگونه قرارداد پیمان کاری تنظیم کنیم؟
قرارداد پیمانکاری چیست؟
به طور کلی قرارداد پیمانکاری، قراردادی است که به موجب آن کارفرما، انجام عملی با شرایط معین و دربرابر وجه معین، در مدت مشخص را به شخص حقیقی یا حقوقی به نام پیمانکار (مقاطعه کار) واگذارمیکند؛
ارکان قرارداد پیمانکاری چیست؟
برای تنظیم یک قرارداد پیمانکاری باید ابتدا طرفین قرارداد به طور دقیق تعیین شده و رابطه آنها با یکدیگرنیز کاملا تبیین شود. قدم بعدی تبیین ماهیت خدمت موضوع قرارداد است.
یعنی در قرارداد باید به تفصیل شرح داده شود که کارفرما از پیمانکار چه توقعاتی دارد و میخواهد پیمانکار چه خدماتی را به او ارائه دهد. در این مرحله از قرارداد بدون در نظر گرفتن ضمانت اجراهای موثرمثل جبران خسارت نمیتوان کنترل لازم بر پیمانکار برای پیشبرد کار را تامین کرد.
در برخی موارد، قرارداد عدم افشا اطلاعات و یا همان محرمانگی نیز به قرارداد پیمانکاری ضمیمه میشود.به عنوان مثال کارفرما نوآوریها و اطلاعاتی که تا قبل از سپردن کار به پیمانکار کسب نموده را دقیق بیان میکند تا در آینده پیمانکار بر اساس قرارداد عدم افشا ضمیمه شده الزام به حفظ این اطلاعات و حفظ حقوق مالکانه معنوی کارفرما را رعایت نماید. شرایط پرداخت و شرایط خاتمه قرارداد نیز در انتهای قرارداد تشریح میشود.
شرایط عمومی و اختصاصی پیمان به چه معناست؟
هر موقع صحبت از قراردادهای پیمانکاری میشود اصطلاح شرایط عمومی پیمان و شرایط اختصاصی پیمان نیز مطرح میگردد.شرایط عمومی پیمان آن دسته از تعهدات تبعی است که به طرفین قرارداد تحمیل میشود و حقوق وتکالیف طرفین را مشخص میکند.
وجه تمایز شرایط عمومی پیمان و شرایط اختصاصی پیمان در این است که:
شرایط عمومی پیمان شرایط عامی است که بر تمامی قراردادهای پیمانکاری حاکم میشود وغیرقابل تغییر و حتی غیر قابل اجتناباست.
زمانی که از شرایط اختصاصی پیمان صحبت میشود، منظور آن دسته از شرایطی است که طرفین قرارداد خودشان بر اساس شرایط، اوضاع و احوال و ماهیت قرارداد، با یکدیگر توافق کردهاند و بر روابطشان حاکم میدانند.
نکته حائز اهمیت این است که: شرایط اختصاصی پیمان هیچگاه نمیتواند ناقض مفاد شرایط عمومی پیمان باشد.در قراردادهای پیمانکاری مخصوصا قراردادهای عمرانی دو سند، شرایط عمومی و شرایط اختصاصی پیمان، به آن ضمیمه شده است.
انواع قراردادهای پیمانکاری ساختمان
انواع قرارداد پیمانکاری عبارتاند از:
قراردادهای پرداخت کلی (Lump Sum)
قراردادهای دائمی (Continual Contracts)
قراردادهای سنجشی (Measurement Contracts)
قراردادهای بازپرداخت هزینه (Cost Reimbursement Contracts)
قراردادهای مدیریتی ((M.C) Management Contracts)
قراردادهای مدیریت پروژه (Project Management Contracts)
قراردادهای طراحی و ساخت (Design And Build Contracts)
قرارداد مهندسی، تأمین تجهیزات، اجرا (Engineering Procurement Construction)
قراردادهای ساخت و توسعه.
۱- قراردادهای پرداخت کلی (Lump Sum)
دراین نوع قرارداد از انواع قرارداد پیمانکاری، پیمانکار تمامی کار تعریف شده را با هزینه مشخص و معینی انجام میدهد و انواع قیمت اینگونه قراردادها عبارتند از:
قیمت ثابت (Fix)
قیمت شناور (Floating)
۲- قراردادهای دائمی (Continual Contracts)
برای موضوعاتی که مرتبا تکرار میشوند مثل تعمیرات دورهای و هدف کارفرما صرفهجویی در هزینههای مناقصه، تسریع در زمان عملیات پیمانکاری باشد، از این نوع قرارداد پیمانکاری استفاده مینماید.
۳- قراردادهای سنجشی (Measurement Contracts):
قیمت قرارداد پیمانکاری در این نوع قراردادها، هر چند در ابتدا به صورت تخمینی برآورد میشوند تا حدودکار مشخص باشد اما تا پایان کار و اندازهگیری تک تک اجزای کار قیمت پروژه معین نمیشود.
محاسبه قیمت اولیه در این نوع قرارداد به شرح ذیل صورت میگیرد:
برمبنای اجزاء و قطعات مورد نیاز پروژه
براساس برنامه ارائه شده توسط پیمانکار (پیمانهای خدماتی و مشاورهای)
۴- قراردادهای بازپرداخت هزینه (Cost Reimbursement Contracts):
در قراردادهای بازپرداخت هزینه، کارفرما متعهد میشود تا هزینههای اولیه پیمانکار را که همان هزینههای واقعی کارگران، کارگاه و مواد مصرفی هستند، به علاوهی مبلغ توافق شدهای به منظور پوشش دادن هزینهها و سود پیمانکار پرداخت کند.
۵- قراردادهای مدیریتی (Management Contracts):
در این نوع قرارداد پیمانکاری، کارفرما، سازمان یا شرکتی را برای مدیریت و هماهنگی امور فازهای طراحی و ساخت استخدام میکند تا در کنار پیمانکار به فعالیت بپردازد. اغلب قراردادهای مدیریتی نیازمندیک پیمانکار تخصصی است. انتخاب زود هنگام پیمانکار مدیریت در این نوع قراردادها میتواند موجب تقسیم کار طراحی و شرکت دادن پیمانکار در آن شود. گاهی پیمانکار برخی تجهیزات و خدمات و دانش فنی را آماده میکند و کار اجرایی را به مجموعهای از پیمانکاران خرد میدهد. این نوع قرارداد برای پروژههای بزرگ و پیچیدهای که در آن باید از تخصص و تجربه پیمانکار خاصی استفاده شود، مناسب است.
۶- قراردادهای مدیریت پروژه (Project Management Contract):
در این نوع قرارداد کارفرما، پیمانکار حرفهای را مشخص و اموری مانند؛ مشخص کردن سایت، تجهیزات کارگاه، سرمایه گذاری، طراحی، اجراء، اموربازرگانی و تاییدات پروژه را بر عهده وی قرار میدهد. پیمانکاربه عنوان مدیر پروژه شناخته میشود و با توجه به درصد پیشرفت پروژه مبلغ مشخصی از قیمت پیمان رادریافت مینماید.
قرارداد مدیریت پروژه برای پروژههای سنگین و پیچیده که در زمان کوتاهی باید انجام شود مناسب است.
وظایف پیمانکار در این نوع از قراردادها به شرح ذیل است:
۱- پیمانکار مسئول کمک به تیم پروژه برای دستیابی به اهداف است.
۲- مسئول مستقیم نظارت و هدایت، برنامه ریزی و هماهنگسازی کلیه بخش های پروژه است.
مزایای قراردادهای مدیریت پروژه:
۱- بعلت استقلال پیمانکار ،وی می تواند بخوبی از عهده نظارت و هدایت و هماهنگ کردن تیم برآید.
۲- با مدیریت خوب، ممکن است بخشی از اجزاء همپوشانی (overlap) پیدا کند و باعث صرفهجویی شود.
۳- اطمینان کارفرما از انجام دقیق خواستههای خود توسط پیمانکار مدیریت پروژه.
۷- قراردادهای طراحی و ساخت (Design and Build Contracts):
در این نوع از قرارداد پیمانکاری، پیمانکار مسئولیت طراحی و ساخت پروژه را به تنهایی بر عهده میگیرد وکارفرما نیازهای خودرا به صورت شفاف معین نموده و پیمانکار منتخب این نیازها را مورد مطالعه قرار داده و شناسایی میکند. سپس با رعایت استانداردهای کیفی به انجام موضوع پیمانکاری مبادرت مینماید. به عنوان مثال یکی از این نوع قراردادها، قرارداد با کابینتساز و نجار است.
جهت اطلاعات بیشتر لطفا با شماره ذیل تماس حاصل فرمایید .