مشاغل سخت و زیان آور، تعریف و ویژگی های مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور، تعریف و ویژگی های مشاغل سخت و زیان آور.

1. مقدمه مشاغل سخت و زیان آور

2. مشاغل سخت و زیان آور چیست؟

3. مشاغل سخت و زیان آور بر اساس قانون بیمه تامین اجتماعی

4. انواع مشاغل سخت و زیان آور

5. مشاغل حقوقی سخت و زیان آور شامل

6. مرخصی های قانونی برای مشاغل سخت و زیان آور

7. بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور

مشاغل سخت و زیان آور

شاید تا به حال بار ها با مشاغلی که شرایط سخت و دشواری دارند برخورد کرده باشید.   این قبیل مشاغل زیر ذره بین قاتونگذار در قانون کار قرار دارد. کارگرانی که مشغول کار در معادن هستند و یا فعالیت کاری آنها به نحوی است که به صورت تخصصی با تشعشعات رادیو اکتیو در ارتباط هستند، با توجه به مقتضیان کاری آنها بیشتر در معرض خطر هستند و تمامی مسائل باعث شده تا قانونگذار مزایای شغلی بهتری را در اختیار آنها قرار دهد.

سخت و زیان آور بودن مشاغل را ماهیت آنها تعیین می کند و به طور مثال مشاغل پزشکی و مهندسی را  قاعدتا نمی توان در دسته بندی مشاغل سخت و زیان آور در نظر گرفت. در قانون کار، علاوه بر مزایای مالی مزایای دیگری مانند کاهش تعداد ساعات کاری در طول سال برای کارگران در نظر گرفته شده است. همچنین شرایط حق بیمه شغل های سخت و زیان آور در مقایسه با مشاغل دیگر در وضعیت بهتری قرار دارد. به طوری که بیمه شدگان با داشتن حداقل بیست سال سابقه بیمه و بدون در نظر گرفتن شرایط می توانند درخواست بازنشستگی بدهند.

با توجه به این که در مورد مشاغل سخت و زیان آور، سوالات مختلفی مطرح می شود، به شما پیشنهاد می کنیم که از خدمات مشاوره حقوقی موسسه وکیل تلفنی استفاده کنید. برای دریافت مشاوره حقوقی تلفنی در هر ساعت از شبانه روز با شماره 09129267044 تماس بگیرید.

مشاغل سخت و زیان آور چیست؟

همه نوع مشاغل در سطح کشور وجود دارند که برخی از آنها شرایط کار ساده تر و برخی دیگر شرایط کاری به مراتب دشوار تری را دارند. شاید برایتان پیش آمده که شغل های مختلفی را تجربه کرده باشید، و به نوعی هر کدام سختی های خودشان را داشته اند؛ اما آیا واقعا می توان گفت، شغل شما از مشاغل سخت و زیانبار بوده است؟ در واقع ما تعیین نمی کنیم شغلی سخت است یا نه، قانون با مشخص کردن معیارهایی که تجربه ثابت کرده است؛ برخی مشاغل را به عنوان مشاغل سخت و زیانبار تعریف کرده است.مشاغلی که شرایط دشوار و سختی دارند، در دسته بندی مشاغل سخت و زیان آور قرار می گیرند. در مورد این موضوع که مشاغل سخت و زیان آور چیست، همانطور که از نام آنها پیدا است، مشاغلی هستند که در شرایط بسیار سختی قرار داشته به نحوی که کارگران شاغل در آن مشاغل، متحمل خطرات مختلفی هستند.

پر واضح است که تمامی مشاغل را نمی توان در دسته بندی کار های سخت و زیان آور قرار داد و هر شغلی بسته به ماهیت شغلی، مقررات خاص خود را دارد. به طور کلی مشاغلی که در آن کارگران شرایط بسیار سخت و دشواری برای کار کردن دارند و به نحوی وضعیت سلامت آنها در خطر است، در دسته بندی مشاغل سخت و زیان آور قرار می گیرد.

سخت و زیان آور بودن جزو مولفه های اصلی در این کار ها به شمار می رود و علاوه بر سختی کار، زیان آور بودن که همان در خطر بودن سلامت و جان کارگران می باشد، مطرح است.

مشاغل سخت و زیان آور بر اساس قانون بیمه تامین اجتماعی

در بخش قبل با مشاغل سخت و زیان آور آشنا شدیم و بیان شد که سختی کار این مشاغل در مقایسه یا مشاغل دیگر بسیار بالا است و چه بسا خطرات مختلفی نیز برای کارگر متصور می شود. حال در ابن بخش قصد داریم به بررسی کار سخت و زیان آور طبق قانون بیمه تامین اجتماعی بپردازیم.

تبصره ۲ ماده ۷۶ قانون بیمه تامین اجتماعی بیان می دارد که کار های سخت و زیان آور، کار هایی هستند که در آنها عوامل فیزیکی، شیمیایی و بیلوژیکی محیط کار از استاندارد های کافی برخوردار نبوده و فرد با انجام کار، فشار جسمی و روانی بیشتر از ظرفیت طبیعی انسان بر او وارد می شود که در اثر آن بیماری و عوارض آن مبتلا شود.

بنابر ماده فوق، وضعیت و شرایط کاری کارگران در مشاغل سخت و زیان آور بسیار سخت تر از مشاغل دیگر بوده و به دلیل فشار کاری زیاد، احتمال مبتلا شدن کارگران به انواع بیماری ها وجود دارد. با وجود این مسائل باید قانونگذار شرایط رفاهی بهتری را برای این کارگران در نظر بگیرد.

انواع مشاغل سخت و زیان آور

آیین نامه مشاغل سخت و زیان آور در ماده ۱، انواع این کار ها را به شرح زیر بیان نموده است:

گروه (الف): مشاغلی که صفت سخت و زیان آوری با ماهیت شغل وابستگی دارد اما می توان با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر مناسب توسط کارفرما سختی و زیان آوری آنها را حذف نمود.

گروه (ب): مشاغلی که ماهیتاً سخت و زیان آور بوده و با به کارگیری تمهیدات بهداشتی، ایمنی و تدابیر فنی توسط کارفرما ‌، صفت سخت و زیان آوری آن ها کاهش یافته، ولی کماکان سخت و زیان آوری آن ها حفظ می گردد. شما با مشاوره حقوقی مشاغل سخت و زیانبار با گروه بند ب بیشتر آشنا می شوید.

با مشاوره حقوقی مشاغل سخت و زیانبار با این تعریف که کارهای سخت و زیان آور، کارهایی است که در آن ها عوامل فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی و بیولوژیکی محیط کار، غیر استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشی به مراتب بالاتر از ظرفیت های طبیعی (جسمی و روانی) در وی ایجاد گردد که نتیجه آن بیماری شغلی و عوارض ناشی از آن بوده و بتوان با به کارگیری تمهیدات فنی، مهندسی، بهداشتی و ایمنی و غیره، صفت سخت و زیان آور بودن را از آن مشاغل کاهش یا حذف نمود، آشنا خواهید شد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در ارتباط با شرایط کار های سخت و زیان آور، می توانید از مشاوره حقوقی موسسه صبا مشاوراستفاده نموده که از این حیث با شماره 09129267044 تماس بگیرید.

مشاغل حقوقی سخت و زیان آور شامل

• شغل سخت (۱): کار استخراج شامل جدا کردن یا منفجر ساختن مواد از سطح کار، حمل مواد عملیات مربوط به انفجار، اداره تأسیسات آب و برق در داخل معدن و به طور کلی هر گونه مباشرت و نظارتی که ایجاب نماید کارگر در تونل‌ها، راهرو ها یا میله‌ های معدن انجام وظیفه نماید، می‌باشد.
• شغل سخت (۲): حفر قنوات، چاه ‌ها، فاضلاب ‌ها، تونل‌ های زیرزمینی و کار در مخازن سربسته.
• شغل سخت (۳): تخلیه و حمل مواد مذاب از کوره ‌های مشغول به کار و کار مستمر در مجاورت کوره‌ های ذوب به نحوی که کارگر در معرض مستقیم حرارت یا بخارات زیان آور متصاعد از کوره باشد.
• شغل سخت (۴): کارگرانی که مستقیماً و مستمراً در امر تولید در کارگاه های دباغی، سالامبور سازی و روده پاک کنی اشتغال دارند و کار مستمر در گندابرو ها، جمع آوری، حمل و دفن زباله شهری.
• شغل سخت (۵): کار کارگرانی که مستمراً به امر جمع آوری و انتقال و انبار کردن کود (نظافت مستمر طویله، اصطبل، سالن‌های پرورش طیور) در واحدهای دامداری و طیور اشتغال دارند.
• شغل سخت (۶): کار مستمر و مداوم در فضای باز و در ارتفاع بیش از پنج متر از سطح زمین بر روی دکل‌ها، اتاقک‌های متحرک، داربست ‌ها و اسکلت‌ ها.
• شغل سخت (۷): کار مداوم بر روی خطوط و پست‌های انتقال برق با فشار شصت و سه کیلو ولت و بالاتر.
• شغل سخت (۸): مشاغل شن پاشی، پخت آسفالت دستی، قیرپاشی و مالچ پاشی.
• شغل سخت (۹): عملیات جوشکاری در داخل مخازن.
• شغل سخت (۱۰): کارهایی که استمرار آنها موجبات ابتلا به بیماری‌ ها حاصل از اشعه را فراهم می‌آورد، نظیر کار با مواد رادیواکتیو و قرار گرفتن در معرض پرتو های یونساز به تشخیص مراجع ذی صلاح و به استناد قانون حفاظت در برابر اشعه مصوب جلسه مورخ بیستم فروردین ماه ۱۳۶۸ مجلس شورای اسلامی.
• شغل سخت (۱۱): کار در محل‌های با فشار محیط بیش از حد مجاز، از قبیل غواصی.
• شغل سخت (۱۲): کار مستمر در محیط ‌هایی که با وجود رعایت مقررات حفاظتی و ایمنی موجبات بیماری‌های گوشی و یا کری کارگر را فراهم سازد.
• شغل سخت (۱۳): کار در امور سمپاشی باغات، اشجار و مزارع، ضدعفونی اماکن، طویله‌ها و آشیانه‌های مرغداری در زمان سمپاشی.
• شغل سخت (۱۴): کار کارگرانی که مستقیماً در امر تولید و ترکیب سموم و حشره کش ها اشتغال دارند، در زمان انجام کار.
• شغل سخت (۱۵): کار با وسایل دارای ارتعاش، درحدی که برای سلامتی کارگر زیان آور باشد.
• شغل سخت (۱۶): شاغلین در زندان‌ ها و ندامتگاه ‌ها که مستقیماً با زندانیان در ارتباط هستند.
• شغل سخت (۱۷): شاغلین در مراکز روان درمانی که مستقیماً با بیماران روانی در ارتباط هستند.
• شغل سخت (۱۸): هوشبری، مامایی، فوریت‌ های پزشکی، کارشناس علوم آزمایشگاهی، و مشاغل زیر مجموعه آنها.
• شغل سخت (۱۹): خبرنگاری.
• شغل سخت (۲۰): آتش نشانی.
• شغل سخت (۲۱): رانندگان حمل و نقل بار، حمل و نقل مسافر درون و بین شهری، راهداران و رانندگان وزارت راه و شهرسازی در جاده‌ ها (چنانچه رابطه تابع قانون کار باشد).
• شغل سخت (۲۲): مشاغل آرامستان ها.
• شغل سخت (۲۳): کار مستمر در گند آبرو ها، جمع آوری، حمل و دفن زباله شهری.

 مشاوره حقوقی صبا مشاور شما را با ویژگی های مشاغل سخت و زیانبار با بهره گیری از بهترین وکلای متخصص در امور کار به صورت مشاوره حقوقی تلفنی آشنا مینماید.

مرخصی های قانونی برای مشاغل سخت و زیان آور

در ارتباط با میزان مرخصی مشاغل سخت و زیان آور، قانونگذار در ماده ۶۵ قانون کار بیان کرده است که کارگران شاغل در مشاغل مزبور، حق استفاده مرخصی سالانه به مدت ۵ سال را دارند. این در حالی است که سایر مشاغل حق استفاده مرخصی ۴ هفته ای را دارند. استفاده بیشتر از حق مرخصی کارگران مشاغل سخت، حق قانونی است و به واسطه شرایط شغلی آنها، لازم است که در سال از مرخصی بیشتری استفاده کنند. البته که با توجه به فشار زیادی که کارگران در مشاغل سخت تجربه می کنند، باید مرخصی بیشتری در طول سال به آنها داده شود.

 

بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور

مشاوره حقوقی مشاغل سخت و زیانبار برای افرادی است که به این مشاغل اشتغال دارند و به دلیل شرایط کاری سخت؛ زودتر بازنشسته می شوند. در تبصره ماده ۷۶ به آن پرداخته شده است:

در مورد افرادی که قبل از تقاضای بازنشستگی حداقل مدت بیست سال متوالی یا بیست و پنج سال متناوب در مناطق بد آب و هوا کار‌کرده‌اند و یا آنکه به کار های سخت و مخل سلامتی (‌زیان‌آور) اشتغال داشته‌اند، سن بازنشستگی پنجاه و پنج سال تمام خواهد بود، کسانی که سی سال‌ تمام کار کرده و حق بیمه مقرر را به سازمان پرداخته باشند؛ در صورت داشتن پنجاه و پنج سال تمام می‌توانند تقاضای مستمری بازنشستگی کنند؛ مناطق‌ بد آب و هوا و کارهای زیان‌آور به موجب آیین‌نامه مربوط مصوب هیأت وزیران تعیین خواهد شد؛ برای اطلاعات بیشتر از مشاوره حقوقی مشاغل سخت و زیانبار بهره مند شوید.

 

جهت اطلاعات بیشتر لطفا با شماره ذیل تماس حاصل فرمایید .

  09129267044 خانم شاکر دوست

 

 

تعریف حق ماموریت در قانون کار

این مطلب راجع به تعریف ماموریت در قانون کار، انواع ماموریت، نحوه محاسبه حق ماموریت و کسورات حق ماموریت میباشد.

مطالب این بخش شامل موارد زیر میباشد، لطفا با ما همراه باشید.

 

•  تعریف حق ماموریت در قانون کار

• انواع حق ماموریت در قانون کار

• حق ماموریت روزانه

• حق ماموریت ساعتی

• حق ماموریت خارج از کشور

• فرمول محاسبه حق ماموریت کارکنان دولت در سال ۱۴۰۲ چگونه است؟

• نحوه محاسبه حق ماموریت با مثال

• سوالات متداول پیرامون حق ماموریت

• آیا حق ماموریت شامل اضافه کاری نیز می شود؟

• آیا کارگران مشمول تعطیلات هفتگی در ماموریت  می شوند؟

• حق ماموریت های خارج از کشور چگونه محاسبه می شود؟

• آیا حق ماموریت شامل مالیات و بیمه می شود؟

• حداکثر زمانی که یک نیرو را می توان به ماموریت فرستاد چقدر است؟

• آیا نیرو می تواند از رفتن به ماموریت خودداری کند؟

• هزینه های غذا و اقامت در حین ماموریت به عهده کدام طرف است؟

 

 

طبق ماده ۴۶ قانون کار، فوق العاده ماموریت نباید کمتر از مزد ثابت و یا مزد روزانه مبنای فرد باشد. بعلاوه هزینه های رفت و برگشت نیز باید توسط شرکت پرداخت شود. این قانون کلی حق ماموریت در قانون کار است اما باید بدانید که مبلغ مشخصی برای حق ماموریت ها در نظر گرفته نشده و فرمول خاصی برای محاسبه حق ماموریت وجود ندارد. در ادامه به شما می گوییم حق ماموریت چیست،‌ چگونه محاسبه می شود و چه قوانینی دارد.

 

در شرکت ها و سازمان هایی که نیروها برای خدمت به محلی خارج از محدوده شرکت فرستاده می شوند، حق ماموریت یکی از بخش های اصلی فیش حقوقی کارمندان است. نحوه محاسبه حق ماموریت در قانون کار با حقوق روزانه فرد متفاوت است و فرمول خود را دارد. بعلاوه ماموریت های کاری روزانه و ساعتی و نیز با هم متفاوت هستند. در ادامه به شما می گوییم حق ماموریت چیست،‌ چگونه محاسبه می شود و چه قوانینی دارد.

تعریف حق ماموریت در قانون کار

حق ماموریت چیست؟ ماموریت، سفر کاری است که یک نیرو برای انجام کارهای مربوط به شرکت در خارج از محدوده شرکت انجام می دهد. در این حالت به دستمزدی که کارفرما بابت فرستادن نیروها به محلی دور از شرکت پرداخت می کند، حق ماموریت می گویند. یک شرکت نیروهای خود را به دلایل زیادی به ماموریت می فرستد. بازدید و سرکشی، آموزش نیروهای مقیم، احداث شعبه جدید، دریافت آموزش از شعبه مرکزی بخشی از علل فرستادن نیروها به ماموریت هستند.

 

اما ماموریت در قانون اداره کار شرایط خاص خود را دارد. ماموریت به مواردی گفته می شود که کارمند برای انجام وظایف ۵۰ کیلومتر از محل شرکت دور شود و یا حداقل یک شب را در محل ماموریت بماند. اگر فاصله کمتر از ۵۰ کیلومتر باشد و یا فرد شب در محل ماموریت اقامت نکند،‌ در این حالت شامل دریافت حق ماموریت نخواهد شد.

 

وزارت کار طبق ماده ۴۶، حق ماموریت در قانون کار را این گونه تعریف می کند:

 

“به کارگرانی که به موجب قرارداد یا موافقت بعدی به ماموریتهای خارج از محل خدمت اعزام می‌شوند فوق‌العاده ماموریت تعلق می‌گیرد.‌این فوق‌العاده نباید کمتر از مزد ثابت یا مزد مبنای روزانه کارگران باشد همچنین کارفرما مکلف است وسیله یا هزینه رفت و برگشت آنها را تامین نماید.

 

تبصره – ماموریت به موردی اطلاق می‌شود که کارگر برای انجام کار حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کارگاه اصلی دور شود و یا ناگزیر باشد حداقل یک شب در محل ماموریت توقف نماید.”

انواع حق ماموریت در قانون کار

با توجه به میزان زمان،‌ منطقه ماموریت و فاصله از محل کار، حق ماموریت ها را می توان به سه دسته اصلی تقسیم بندی کرد:

 

حق ماموریت روزانه

ماموریت های روزانه که شایع ترین نوع ماموریت هستند. در این ماموریت ها کارگر باید حداقل ۵۰ کیلومتر از محل کار خود دور شده باشد و یا شب را در مقصد اقامت داشته باشد. در این حالت به او فوق العاده ماموریت تعلق می گیرد. هزینه های رفت و آمد به محل ماموریت روزانه طبق قانون بر عهده کارفرما است.

 

حق ماموریت ساعتی

ماموریت های ساعتی، در واقع ماموریت هایی هستند که در آن کارگر طی ساعات روز برای انجام امور محوله از محل شرکت خارج می شود. این ماموریت ها به دلیل کم بودن فاصله و انجام در ساعات کاری، شامل پرداخت حق ماموریت نمی شود. هر چند اگر کارگر در ساعات غیرکاری به ماموریت های ساعتی برود، شامل پرداخت اضافه کاری می گردد. هزینه های رفت و آمد ماموریت های ساعتی نیز بر عهده کارفرما است و یک سامانه حضور و غیاب آنلاین عهده دار انجام این امور است.

 

حق ماموریت خارج از کشور

ماموریت های خارج از کشور، یکی از پرهزینه ترین و مهم ترین ماموریت ها هستند. هزینه های جاری این ماموریت ها مانند هزینه اقامت، خوراک، بلیط رفت و برگشت و عوارض خروج از کشور همگی توسط کارفرما پرداخت می شوند. البته درباره نحوه پرداخت حق ماموریت و هزینه ها در ماده ۵۴ قانون کار صحبتی نشده است. بنابراین بهتر است در صورتی که درباره هزینه ها در قرارداد کاری خود صحبت نکرده اید قبل از انجام ماموریت حتما درباره نحوه پرداخت ها با کارفرما توافق کنید.

فرمول محاسبه حق ماموریت کارکنان دولت در سال ۱۴۰۲ چگونه است؟

طبق ماده ۴۶ قانون کار، فوق العاده ماموریت نباید کمتر از مزد ثابت و یا مزد روزانه مبنای فرد باشد. بعلاوه هزینه های رفت و برگشت نیز باید توسط شرکت پرداخت شود. این قانون کلی حق ماموریت در قانون کار است اما باید بدانید که مبلغ مشخصی برای حق ماموریت ها در نظر گرفته نشده و فرمول خاصی برای محاسبه حق ماموریت وجود ندارد.

 

فرمول محاسبه حق ماموریت کارکنان دولت حداقل به صورت حقوق و مزایای هر روز از ماموریت معادل یک بیستم الی یک پنجاهم اعتبار مصوب قابل پرداخت است. اما اگر نیرو توقف شبانه در محل نداشته باشد، تنها ۵۰ درصد این میزان پرداخت می شود.

 

نحوه محاسبه حق ماموریت با مثال

محاسبه حق ماموریت به توافق کارمند و شرکت در زمان عقد قرارداد بستگی دارد. اما حداقل میزان حق ماموریت از ضرب تعداد روزهای ماموریت در حقوق ثابت یا مبنای مزد ماهانه تقسیم بر ۳۰ روز کاری به دست می آید. در سال ۱۴۰۲ حداقل میزان ماموریت طبق میزان حقوق روزانه تعیین شده توسط قانون اداره کار تعیین می شود.

 

دقت داشته باشید که وظیفه پرداخت هزینه های ایاب و ذهاب تمام بر عهده شرکت یا کارفرما است. بدین ترتیب که کارفرما می تواند یک وسیله نقلیه مطمئن برای رفت و آمد در اختیار نیروی خود قرار دهد و یا هزینه های رفت و آمد را تمام و کمال به نیرو پرداخت کند. این هزینه ها نیز باید در هنگام محاسبه حق ماموریت در نظر گرفته شود.

 

حق ماموریت = مزد مبنای روزانه × تعداد روزهای ماموریت

 

سوالات متداول پیرامون حق ماموریت

 

آیا حق ماموریت شامل اضافه کاری نیز می شود؟

قانون حق ماموریت، پیش بینی این درباره ساعات کار نیرو در حین ماموریت و نحوه پرداخت هزینه های ساعات کاری مازاد نکرده است. درباره هزینه های مربوط به کار نیرو در روزهای تعطیل رسمی و جمعه ها نیز در حق ماموریت در قانون کار صحبت نشده است. در واقع تمامی این هزینه ها و نحوه پرداخت آن ها در توافق بین کارگر و کارفرما تعیین می شود و میزان ثابت و مشخصی ندارد.

 

آیا کارگران مشمول تعطیلات هفتگی در ماموریت  می شوند؟

تمامی قوانینی که برای ساعات کار و تعطیلات پرسنل در قانون کار تعریف شده است، شامل حال نیروهایی که در حین ماموریت نیز هستند می شود. اما اگر کارگر در حین ماموریت، در روزهای تعطیل نیز کار کند، هزینه فوق العاده کاری در روزهای تعطیل نیز مطابق با قانون ۵۹ اداره کار به آن تعلق می گیرد.

 

حق ماموریت های خارج از کشور چگونه محاسبه می شود؟

فوق العاده های مربوط به ماموریت های خارج از کشور به سه بخش هزینه غذا، اقامت و خق ماموریت تقسیم بندی می شود.در قانون اداره کار، درباره نحوه محاسبه حق ماموریت خارج از کشور صحبتی نشده است. به همین دلیل در صورتی که قصد رفتن به ماموریت خارج از کشور را دارید، قبل از رفتن درباره پوشش هزینه ها، حقوق دریافتی و مزایایی که در نظر دارید با کارفرمای خود صحبت کنید.

 

آیا حق ماموریت شامل مالیات و بیمه می شود؟

حق ماموریت از مالیات و بیمه معاف است. به همین دلیل بهتر فیش حقوقی و اسناد مربوط به آن را داشته باشید تا در صورت بروز مشکل به مامورین مالیات در حین بازرسی و یا کارمندان بیمه ارائه دهید.

 

حداکثر زمانی که یک نیرو را می توان به ماموریت فرستاد چقدر است؟

درباره زمان و بازه ماموریت، در ماده حق ماموریت در قانون اداره کار صحبتی نشده است. به همین دلیل مانند بسیاری موارد، این گزینه نیز با توافق بین کارگر و کارفرما مشخص می شود. نکته قابل توجه این است که اگر در قرارداد کاری درباره مدت زمان ماموریت ها توافقی انجام نگرفته باشد، کارفرما نمی تواند کارگر را برخلاف نظر وی به ماموریت بفرستد.

 

آیا نیرو می تواند از رفتن به ماموریت خودداری کند؟

اگر در هنگام عقد قرارداد، صحبتی درباره ماموریت ها نشده باشد، کارفرما نمی تواند نیرو را به اجبار به ماموریت بفرستد. اما در صورتی که در قرارداد امضا شده درباره اضافه کار و میزان آن صحبت شده باشد اما کارگر از رفتن به ماموریت خودداری کند،‌ کار وی تخطی از وظایف تلقی شده و کارفرما می تواند با او برخورد نماید.

 

هزینه های غذا و اقامت در حین ماموریت به عهده کدام طرف است؟

هر چند درباره هزینه های رفت و آمد در ماده ۵۴ اداره کار صحبت شده اما درباره هزینه های اقامت و غذا میزانی مشخص نشده است. این هزینه ها می تواند تمام توسط کارفرما تامین شده و یا طبق توافق بین طرفین تقسیم شود.

 

صبا مشاور، مشاوره قانون کار و تامین اجتماعی

  09129267044 خانم شاکر دوست

 

تعطیل کاری چیست؟

 

1. تعطیل‌ کاری چیست؟

2. تعطیلات رسمی کارگران شامل چه روزهایی می‌شوند؟

3.ضریب تعطیل‌ کاری چقدر است؟

4. نحوه محاسبه تعطیل‌ کاری در کارگاه‌هایی که دو روز در هفته تعطیل هستند

5. تعطیل‌ کاری برای کارگرهایی که در روز جمعه کار می‌کنند چطور محاسبه می‌شود؟

6. تعطیل‌ کاری، اضافه‌ کاری و جمعه کاری چه تفاوتی دارند؟

7. فرمول محاسبه تعطیل‌ کاری

8. سؤالات متداول

محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان بر اساس اینکه فعالیت انجام شده در چه ساعتی از شبانه‌روز و چه روزهایی از هفته اتفاق افتاده است می‌تواند متفاوت باشد؛ بنابراین، پیش از محاسبه حقوق و دستمزد باید بررسی کنید که کار انجام شده توسط هر فرد از نیروی انسانی شرکت در چه ساعات و روزهایی و تحت چه شرایطی بوده است.

 

یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این بین باید موردتوجه حسابدار حقوق قرار بگیرد این است که هرکدام از کارکنان چه مقدار تعطیل‌کاری در ماه داشته‌اند. در این مقاله سعی می‌کنیم درباره اینکه تعطیل‌کاری چیست و نحوه محاسبه آن بنویسم. علاوه بر این، تفاوت تعطیل کاری با اضافه‌کاری و جمعه کاری را نیز بررسی خواهیم کرد.

 

تعطیل‌ کاری چیست؟

در قانون کار بندهای مهمی به توضیح درباره تعطیل کاری پرداخته است. دو ماده مهمی که در قانون کار صراحتاً به موضوع تعطیل کاری اشاره کرده‌اند، ماده 62 و 63 قانون کار هستند. در ماده 62 به‌صورت شفاف بیان شده که روز جمعه به‌عنوان روز تعطیل برای کارگران باید در نظر گرفته شود. البته توجه به این نکته مهم است که حقوق و مزایای مربوط به روز جمعه باید به‌صورت کامل از سمت کارفرما پرداخت شود.

 

 سؤالی که شاید در اینجا برای شما هم به وجود بیاید این است که آیا تعطیل کاری فقط مربوط به جمعه است یا شامل هر روز تعطیلی که در سال وجود دارد نیز می‌شود؟ در ادامه به توضیح درباره اینکه تعطیلات رسمی شامل چه تعطیلاتی می‌شوند و ضریبی که باید برای محاسبه تعطیل‌کاری در این روزها در نظر گرفته شود می‌پردازیم.

 

تعطیلات رسمی کارگران شامل چه روزهایی می‌شوند؟

تمام روزهای جمعه و روزهای تعطیل مناسبتی به‌عنوان تعطیلات رسمی در نظر گرفته می‌شوند. علاوه بر این، طبق ماده 63 قانون کار، 11 اردیبهشت که روز کارگر نامیده می‌شود هم به‌عنوان یکی از تعطیلات رسمی برای کارگران به حساب می‌آید. در همه این روزها کارگر باید تعطیل باشد و درصورتی‌که مجبور به کار در تعطیلات رسمی باشد باید محاسبات حقوق او بر پایه ضریبی که برای تعطیل کاری در نظر گرفته شده انجام شود. در پاراگراف بعدی به شما خواهیم گفت که تعطیل کاری با چه نرخی محاسبه می‌شود و با یک مثال این موضوع را توضیح می‌دهیم.

 

ضریب تعطیل‌ کاری چقدر است؟

دستمزدی که بابت تعطیل کاری به کارگر تعلق می‌گیرد بیشتر از مزدی است که به‌صورت عادی به کارگر پرداخت می‌شود. برای محاسبه تعطیل کاری باید یک ضریب خاص از حقوق را به مبلغ مزد روزانه کارگر اضافه کرد. مزدی که به کارگر بابت کارکردن در روز تعطیل پرداخت می‌شود، 40% بیشتر از مزد روزهای عادی است. مثلاً اگر مزد کارگر به‌ازای هر روز 100 هزار تومان باشد، اگر در روز جمعه کار کند باید 140 هزار تومان از طرف کارفرما دریافت کند. این تفاوت به این جهت در نظر گرفته شده است که کارگر از یک روز تعطیل رسمی برای کمک به کسب‌وکاری که در آن فعال هست چشم‌پوشی کرده است.

 

نحوه محاسبه تعطیل‌ کاری در کارگاه‌هایی که دو روز در هفته تعطیل هستند

نرخی که در قسمت قبلی به آن اشاره کردیم در مورد همه کارگاه‌ها به کار نمی‌رود. طبق تبصره 2 ماده 62 قانون کار، اگر کارگران در کارگاهی کمتر از 6 روز در هفته فعال هستند، مزدی که بابت کارکردن در روز تعطیل می‌گیرند معادل یک ششم مجموعه مزد آنها در هفته خواهد بود. اما در کارگاه‌هایی که 5 روز در هفته فعال هستند و در همین پنج‌روز کارگرها 44 سال کار می‌کنند، مزدی که کارگر باید بابت دو روز تعطیل که در هفته دارد دریافت کند برابر با مزد روزانه خودش باشد و اگر در این دو روز کار کند باید با ضریب 40% به وی حقوق پرداخت شود.

 

تعطیل‌کاری برای کارگرهایی که در روز جمعه کار می‌کنند چطور محاسبه می‌شود

تعطیل‌ کاری برای کارگرهایی که در روز جمعه کار می‌کنند چطور محاسبه می‌شود؟

سؤال مهمی که اینجا به وجود می‌آید این است که اگر به دلیل شرایط خاص یک شغل، کارگر مجبور باشد که روز جمعه کار کند، تعطیل کاری به چه شکلی محاسبه می‌شود؟ برای مثال کارگرهایی که در رستوران‌ها کار می‌کنند برای اینکه بتوانند به مشتری‌های رستوران در روز جمعه هم خدمات بدهند باید در این روز آماده‌به‌کار باشند.

 

 در این موارد یک روز دیگر از هفته باید به‌عنوان روز تعطیل مستمر در نظر گرفته شود. توجه داشته باشید که کارفرما نمی‌تواند کارگر را مجبور کند که تمام روزهای هفته را کار کند. طبق قانون کار ایران هر کارگر حق دارد که حداقل یک روز در هفته تعطیل باشد و هرگونه درخواست کارفرما که بر خلاف این گفته صریح قانون است غیرقانونی در نظر گرفته می‌شود و کارگر می‌تواند از آن سرپیچی کند.

 

تعطیل‌ کاری، اضافه‌ کاری و جمعه کاری چه تفاوتی دارند؟

تعطیل کاری مربوط به همه تعطیلات رسمی است که کارگر در آن روزها مجبور به حضور در محیط کار است. جمعه کاری زمانی اتفاق می‌افتد که کارفرما از کارگر می‌خواهد به‌جای جمعه، یک روز دیگر (برای مثال دوشنبه) را تعطیل باشد و جمعه سرکار بیاید. در این صورت جمعه کاری اتفاق افتاده است و برابر با 40% مزد کارگر باید به او پرداخت شود. اما طبق ماده 51 قانون کار که در مورد اضافه‌کاری در آن بحث شده است، اگر کارگر بیشتر از ساعت مقرر شده برای یک هفته (44 ساعت) کار کند باید بابت هر ساعت اضافه‌کار، 40% مزد بیشتر دریافت کند.

 

البته اضافه‌کار مانند سایر اقلام حقوق و مزایا نیز در انتهای ماه پرداخت می‌شود؛ بنابراین نکته مهمی که در مورد اضافه‌کاری وجود دارد این است که باید به تعداد ساعات کار در هفته توجه کرد. یعنی اگر کارگری در یک روز بیشتر از هشت ساعت کار می‌کند لزوماً به این معنی نیست که باید اضافه‌کار دریافت کند. بلکه باید تعداد ساعات کار آن کارگر در ماه مورد بررسی و محاسبه قرار گیرد. برای مطالعه بیشتر درباره جمعه کاری به مقاله جمعه کاری چیست؟ مراجعه کنید.

 

فرمول محاسبه تعطیل‌ کاری

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی این مقاله گفتیم، تعطیل کاری با نرخ 40% بیشتر از مزد روزانه کارگر محاسبه می‌شود. برای اینکه بتوانید تعطیل‌کاری را محاسبه کنید باید از فرمول زیر استفاده کنید:

 

دستمزد روزانه اضافه‌کاری = تعداد ساعات اضافه‌کاری در روز*140% * (7.33 / دستمزد روزانه)

 

دستمزد ماهیانه اضافه‌کاری = تعداد ساعات اضافه‌کاری در ماه * 140% * (7.33 / دستمزد روزانه)

 

با فرمول بالا می‌توانید به‌راحتی مقدار دستمزد پرداختی بابت تعطیل‌کاری به کارگران را محاسبه کنید.

 

سؤالات متداول

تعطیل کاری را با چه نرخی باید حساب کنیم؟

مزدی که به کارگر بابت کارکردن در روز تعطیل پرداخت می‌شود، 40% بیشتر از مزد روزهای عادی است. مثلاً اگر مزد کارگر به‌ازای هر روز 100 هزار تومان باشد، اگر در روز جمعه کار کند باید 140 هزار تومان از طرف کارفرما دریافت کند.

 

تعطیلات رسمی شامل چه روزهایی می‌شود؟

تمام روزهای جمعه و روزهای تعطیل مناسبتی به‌عنوان تعطیلات رسمی در نظر گرفته می‌شوند. علاوه بر این، طبق ماده 63 قانون کار، 11 اردیبهشت که روز کارگر نامیده می‌شود هم به‌عنوان یکی از تعطیلات رسمی برای کارگران به‌حساب می‌آید.

 

آیا کارفرما می‌تواند از کارگر بخواهد که همه روزهای هفته را کار کند؟

کارفرما نمی‌تواند کارگر را مجبور کند که تمام روزهای هفته را کار کند. طبق قانون کار ایران هر کارگر حق دارد که حداقل یک روز در هفته تعطیل باشد و هرگونه درخواست کارفرما که بر خلاف این گفته صریح قانون است غیرقانونی در نظر گرفته می‌شود و کارگر می‌تواند از آن سرپیچی کند.

 

تعطیل‌کاری چه تفاوتی با جمعه کاری دارد؟

تعطیل کاری مربوط به همه تعطیلات رسمی است که کارگر در آن روزها مجبور به حضور در محیط کار است. جمعه کاری زمانی اتفاق می‌افتد که کارفرما از کارگر می‌خواهد به‌جای جمعه، یک روز دیگر (برای مثال دوشنبه) را تعطیل باشد و جمعه سرکار بیاید.

 

مرخصی زایمان چیست؟ چگونه میتوان از مرخصی زایمان استفاده کرد؟

 

مرخصی زایمان چیست؟

همانطور که گفته شد، زنان برای انجام صحیح و کامل وظیفه مادری خود نیاز به استراحت و فراغت از کار دارند. هفته‌های پایانی بارداری و همچنین هفته‌های نخست تولد نوزاد از حساسیت خاصی برخوردار است و نیاز به دقت و مراقبت بیشتری دارد. به همین دلیل قانون‌گذار علاوه بر انواع مرخصی مانند مرخصی استحقاقی یا استعلاجی، نوع خاصی از مرخصی را برای والدین در نظر گرفته است که صرفا مختص فرزند‌آوری است. در قانون کار، قانون تامین اجتماعی و قانون تنظیم خانواده به این نوع مرخصی اشاره شده است. به این مرخصی در اصطلاح، مرخصی زایمان گفته می‌شود.

قانون مرخصی زایمان

بر اساس قوانین موجود، هر زن که باردار باشد بدون تفاوت نسبت به این که در بخش دولتی شاغل است یا در بخش خصوصی، از ۹ ماه مرخصی زایمان بهره‌مند خواهد بود. مدت مرخصی زایمان قبلا کمتر بود؛ اما با تصویب قانون جوانی جمعیت، برای تمامی زنان باردار به ۹ ماه افزایش یافت. باید توجه داشت که این مرخصی جزو حقوق زن بوده و قابل سلب توسط هیچ نهادی نخواهد بود.

مدت مرخصی زایمان ۱۴۰۲ چقدر است؟

در حال حاضر مدت زمان مرخصی زایمان برای مادران عزیز ۹ ماه است. در صورت درخواست مادر، تا ۲ ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل استفاده است. مرخصی زایمان برای تولد دوقلو و بیشتر، ۱۲ ماه است. در مواردی که مرخصی زایمان موجب اخلال در کار بخش خصوصی شود، پس از تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، هزینه تحمیل‌شده توسط دولت جبران خواهد شد.

البته در گذشته سازمان تامین اجتماعی به دلایل مختلف، مرخصی بیش از ۶ ماه زایمان را تایید نمی‌کرد. اما با تصویب قانون جدید و همچنین مصوبه هیات دولت و نیز رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در این خصوص، مشکل شاغلین تحت پوشش تامین اجتماعی حل شد و ایشان نیز از مدت زمان ۹ ماهه مرخصی برخوردار می‌شوند.

زدر قانون تنظیم خانواده که در سال ۹۲ تصویب شده است، دو هفته مرخصی تشویقی در صورت تولد فرزند برای مردان شاغل در بخش خصوصی نیز در نظر گرفته شده است. البته باید توجه داشت که این مرخصی با توجه به متن قانون و همچنین آرای قضایی موجود در این زمینه، مربوط به مردانی است که زنان آنان شاغل بوده و از مرخصی زایمان استفاده می‌کنند. بنابراین اگر همسر مردی شاغل نباشد و فرزندی به دنیا آورد، مرد امکان استفاده از مرخصی دوهفته‌ای زایمان را نخواهد داشت.

این مرخصی برای شاغلین در بخش خصوصی بر اساس قانون اصلاح قوانین تنظیم خانواده و جمعیت مصوب سال ۱۳۹۲ جاری بوده و مدت آن دو هفته خواهد بود. همچنین بر اساس تبصره ماده ۱۰۳ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، این مرخصی برای مردان شاغل در بخش دولتی نیز برقرار خواهد بود. بر اساس این قانون، کلیه مردان شاغل در قوای سه‌گانه، بخشهای دولتی و عمومی غیردولتی که صاحب فرزند می‌شوند، از ۳ ‌روز مرخصی تشویقی برخوردار می‌گردند.

شرایط استفاده از مرخصی زایمان چیست؟

هر مادر شاغل در بخش خصوصی یا بخش عمومی، می‌تواند از ۹ ماه مرخصی زایمان استفاده کند. اما اگر فرد بخواهد از حقوق خود در طول این مدت برخوردار باشد، باید دارای شرایطی باشد تا این حقوق به او پرداخت شود.

اما این شرایط چیست؟ در مورد مادران شاغل در بخش دولتی قانون ساکت بوده و صرفا به پرداخت حقوق و مزایای فوق‌العاده ایشان اشاره داشته است. اما در مورد مادران بیمه‌شده توسط تامین اجتماعی، قانون شرایط زیر را مقرر کرده است:

• حداقل سابقه ۶۰ روز پرداخت بیمه در یک سال منتهی به زایمان؛
• عدم اشتغال در ایام استفاده از مرخصی زایمان؛
• قبل از شروع مرخصی یا مشغول به کار باشد یا در مرخصی استحقاقی باشد.

برخی به اشتباه معتقدند که کمک هزینه بارداری و زایمان، به فرزند چهارم به بعد تعلق نمی‌گیرد. این در حالی است که بر اساس قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت، محدودیت‌های قبلی برای فرزندان چهارم و بیشتر برداشته شده و به زایمان فرزند چهارم نیز کمک هزینه تعلق خواهد گرفت. همچنین محدودیتی در تعداد دفعات استفاده از مرخصی زایمان برای زنان بیمه‌شده وجود ندارد و بابت هر زایمان (در صورت احراز شرایط قانونی)، قابل پرداخت است.

با توضیحی که داده شد، مشخص می‌شود که این شرایط برای استفاده از مرخصی زایمان همراه با حقوق خواهد بود و در غیر این صورت مادر صرفا از مرخصی بدون حقوق برخوردار خواهد شد.

مدارک موردنیاز برای استفاده از مرخصی زایمان

مدارک لازم برای گرفتن کمک هزینه بارداری و حقوق مرخصی زایمان تامین اجتماعی به شرح زیر است:

1. مدارک بیمه تامین اجتماعی مادر؛
2. گواهی پزشک معالج و مدارک مثبت بارداری؛
3. تصویر صفحات شناسنامه مادر.

به ‌منظور تسهیل در پرداخت مرخصی زایمان به مادران و عدم مراجعه آنان به واحدهای اجرایی، امکان ارائه درخواست و بارگذاری مستندات و مدارک مربوط از طریق مراجعه به درگاه غیرحضوری به نشانی es.tamin.ir فراهم شده است. برای استفاده از مرخصی زایمان لازم است تصویر صفحه اول و صفحه مشخصات نوزاد مندرج در شناسنامه مادر و گواهی پزشک متخصص در سامانه خدمات غیرحضوری تأمین‌ اجتماعی بارگذاری شود.

محاسبه حقوق در هنگام مرخصی زایمان

کمک هزینه بارداری از اولین روز شروع استراحت، محاسبه و پرداخت می‌شود و مدت دریافت غرامت دستمزد ایام بارداری، جزو سوابق بیمه‌ای بیمه‌شدگان زن محسوب می‌شود. مبلغ مرخصی زایمان در گذشته دو یا سه ماه یک بار و بعضا یک‌جا و بعد از اتمام مرخصی زایمان پرداخت می‌شد. اما براساس دستورالعمل صادره در شهریور ماه ۱۴۰۰، واحدهای اجرایی تأمین اجتماعی مکلف به پرداخت ماهانه مرخصی زایمان شده‌اند.

نحوه محاسبه حقوق در مرخصی زایمان بر اساس قانون این‌گونه است: میانگین دستمزد دریافتی فرد در ۹۰ روز پایانی قبل از مرخصی، مبنای محاسبه حقوق ایام مرخصی زایمان قرار می‌گیرد. بر این اساس، دو سوم مبلغ فوق به عنوان حقوق به مادر پرداخت خواهد شد.

برای مثال اگر مادری در ۹۰ روز منتهی به مرخصی، ماهانه مبلغ ۶ میلیون تومان حقوق گرفته باشد، یعنی حقوق روزانه او ۲۰۰ هزار تومان بوده است. حال دو سوم این مبلغ چیزی حدود ۱۳۳ هزار تومان خواهد شد. این مبلغ در تعداد روزهای مرخصی ضرب خواهد شد و مبلغ پرداختی را معین خواهد کرد. به عنوان مثال مادری که از ۶ ماه مرخصی استفاده بکند، ماهانه مبلغی در حدود ۴ میلیون تومان دریافت خواهد کرد. یعنی در ۶ ماه چیزی حدود ۲۴ میلیون تومان.

چه زمانی برای مرخصی زایمان باید اقدام کرد؟

مدت زمان مرخصی زایمان برای مادران عزیز ۹ ماه است. در صورت درخواست مادر، تا ۲ ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل استفاده است.

مرخصی زایمان چند ماه است؟

در حال حاضر مدت زمان مرخصی زایمان برای مادران ۹ ماه است. در صورت درخواست مادر، تا ۲ ماه از این مرخصی در ماه‌های پایانی بارداری قابل استفاده است. مرخصی زایمان برای تولد دوقلو و بیشتر، ۱۲ ماه است.

برای مرخصی زایمان چقدر سابقه بیمه لازم است؟

حداقل سابقه ۶۰ روز پرداخت بیمه در یک سال منتهی به زایمان.

 

 

 

 

چگونه بیمه بیکاری دریافت کنیم؟

ماده ۱ – کلیه مشمولین قانون تامین اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزی هستند مشمول مقررات این قانون می باشند.

تبصره – گروههای زیر از شمول مقررات این قانون مستثنی هستند:
۱ – بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی .
۲ – صاحبان حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری .
۳ – اتباع خارجی .
ماده ۲ – بیکار از نظر این قانون بیمه شده ای است که بدون میل و اراده بیکار شده و آماده کار باشد.
تبصره ۱ – بیمه شدگانی که به علت تغییرات ساختار اقتصادی واحد مربوطه به تشخیص وزارتخانه ذیربط و تایید شورای عالی کار بیکار موقت شناخته شوند نیز مشمول مقررات این قانون خواهند بود.
تبصره ۲ – بیمه شدگانی که به علت بروز حوادث قهریه و غیر مترقبه از قبیل سیل ، زلزله جنگ ، آتش سوزی و… بیکار می شوند با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل از مقرری بیمه بیکاری استفاده خواهند کرد.
ماده ۳ – بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایت‌های تامین اجتماعی است و سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر، به بیمه شدگانی که طبق مقررات این قانون بیکار می شوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید.
ماده ۴ – بیمه شده بیکار با معرفی کتبی واحد کار و امور اجتماعی محل از مزایای این قانون منتفع خواهد شد.
تبصره – بیکاران مشمول این قانون کلیه حقوق و مزایا و خسارات مربوطه (موضوع قانون کار) را دریافت خواهند کرد.
ماده ۵ – حق بیمه بیکاری به میزان (۳%) مزد بیمه شده می باشد که کلا توسط کارفرما تامین و پرداخت خواهد شد.
تبصره – مزد بیمه شده و نحوه تشخیص تعیین حق بیمه بیکاری ، چگونگی وصول آن ، تکلیف بیمه شده و کارفرما و همچنین نحوه رسیدگی به اعتراض ، تخلفات و سایر مقررات مربوطه در این مورد بر اساس ضوابطی است که برای حق بیمه سایر حمایتهای تامین اجتماعی در قانون و مقررات تامین اجتماعی پیش بینی شده است .
ماده ۶ – بیمه شدگان بیکار در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را خواهند داشت :
الف – بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل (۶) ماه سابقه پرداخت بیمه را داشته باشد. مشمولین تبصره (۲) ماده (۲) این قانون از شمول این بند
مستثنی می باشد.
ب – بیمه شده مکلف است ظرف (۳۰) روز از تاریخ بیکاری با اعلام مراتب بیکاری به واحدهای کار و امور اجتماعی آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی و یا مشابه آن اطلاع دهد. مراجعه پس از سی روز با عذر موجه و با تشخیص هیات حل اختلاف تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود.
ج – بیمه شده بیکار مکلف است در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که توسط واحد کار و امور اجتماعی و نهضت سوادآموزی و یا سایر واحدهای ذیربط با تایید وزارت کار و امور اجتماعی تعیین می شود شرکت نموده و هر دو ماه یک بار گواهی لازم در این مورد را به شعب تامین اجتماعی تسلیم نماید.
تبصره ۱ – کارگرانی که در زمان دریافت مقرری بیمه بیکاری به شغل یا مشاغلی گمارده می شوند که میزان حقوق و مزایای آن از مقرری بیمه بیکاری متعلقه کمتر باشد مابه التفاوت دریافتی بیمه شده از حساب صندوق بیمه بیکاری پرداخت خواهد شد.
تبصره ۲ – مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جز سوابق پرداخت حق بیمه ، بیمه شده از نظر بازنشستگی ، ازکارافتادگی و فوت محسوب خواهد شد.
ماده ۷ – مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری و میزان آن به شرح زیر است :
الف – جمع مدت پرداخت مقرری از زمان برخورداری از مزایای بیمه بیکاری اعم از دوره اجرای آزمایشی و یا دائمی آن برای مجردین حداکثر(۳۶) ماه و برای متاهلین یا متکلفین حداکثر (۵۰) ماه بر اساس سابقه کلی پرداخت حق بیمه و به شرح جدول ذیل می باشد:
سابقه پرداخت حق بیمه حداکثر مدت استفاده از مقرری جمعا با احتساب دوره‌های قبلی

 

برای مجردین برای متاهلین یا متکفلین
از(۶) ماه لغایت (۲۴) ماه (۶) ماه (۱۲) ماه
از (۲۵) ماه لغایت (۱۲۰) ماه (۱۲) ماه (۱۸) ماه
از (۱۲۱) ماه لغایت (۱۸۰) ماه (۱۸) ماه (۲۶) ماه
از (۱۸۱) ماه لغایت (۲۴۰) ماه (۲۶) ماه (۳۶) ماه
از (۲۴۱) ماه به بالا (۳۶) ماه (۵۰) ماه

تبصره – افراد مسن مشمول این قانون که دارای ۵۵ سال سن و بیشتر می باشند مادامی که مشغول به کار نشده اند می توانند تا رسیدن به سن
بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند.
ب – میزان مقرری روزانه بیمه شده بیکار معادل (۵۵%) متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه شده می باشد. به مقرری افراد متاهل یا
متکفل ، تا حداکثر (۴) نفر از افراد تحت تکفل به ازا هر یک از آنها به میزان (۱۰%) حداقل دستمزد افزوده خواهد شد. در هر حال مجموع دریافتی مقرری بگیر نباید از حداقل دستمزد، کمتر و از (۸۰%) متوسط مزد یا حقوق وی بیشتر باشد.
ج – مقرری بیمه بیکاری از روز اول بیکاری قابل پرداخت است .
تبصره ۱ – متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده بیکار به منظور محاسبه مقرری بیمه بیکاری عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده در آخرین (۹۰) روز قبل از شروع بیکاری تقسیم بر روزهای کار، و در مورد بیمه شدگانی که کارمزد دریافت می کنند آخرین مزد عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به ماخذ آن حق بیمه دریافت شده در آخرین (۹۰) روز قبل از شروع بیکاری تقسیم بر (۹۰) در صورتی که بیمه شده کارمزد، ظرف (۳) ماه مذکور مدتی از غرامت دستمزد استفاده نموده باشد متوسط مزدی که مبنای محاسبه غرامت دستمزد قرار گرفته به منزله دستمزد ایام بیکاری تلقی و در محاسبه منظور خواهد شد.
تبصره ۲ – افراد تحت موضوع این ماده عبارتند از:
۱ – همسر (زن یا شوهر)
۲ – فرزندان اناث مادام که ازدواج ننموده و فاقد حرفه و شغل باشند.
۳ – فرزندان ذکور که سن آنان کمتر از هجده سال تمام باشد و یا منحصرا به تحصیل اشتغال داشته و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی ، ازکارافتاده کلی باشند.
۴ – پدر و مادر که سن پدر از (۶۰) سال متجاوز باشد و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی ازکارافتاده کلی باشند و در هر حال معاش آنان منحصرا توسط بیمه شده تامین گردد.
۵ – خواهر و برادر تحت تکفل در صورت داشتن شرایط مربوط به فرزندان اناث و ذکور، مذکور در بندهای (۲) و (۳) این تبصره .
تبصره ۳ – دریافت مقرری بیمه بیکاری مانع از دریافت مستمری جزئی نمی گردد.
تبصره ۴ – در صورت بیکاری زوجین فقط یکی از آنان (زن یا شوهر) محق به استفاده از افزایش مقرری به ازا هر یک از فرزندان خواهد بود.
تبصره ۵ – بیمه شده بیکار و افراد تحت تکفل ، در مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری از خدمات درمانی موضوع بندهای “الف ” و “ب ” ماده (۳) قانون تامین اجتماعی استفاده خواهند کرد.
تبصره ۶ – مقرری بیمه بیکاری مانند سایر مستمریهای تامین اجتماعی از پرداخت هر گونه مالیات معاف خواهد بود.
ماده ۸ – در موارد زیر مقرری بیمه بیکاری قطع خواهد شد.
الف – زمانی که بیمه شده مجددا اشتغال به کار یابد.
ب – بنا به اعلام واحد کار و امور اجتماعی محل و یا نهضت سوادآموزی و سایر واحدهای ذیربط از طریق وزارت کار و امور اجتماعی ، بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری نماید.
ج – بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری ورزد.
د – بیمه شده بیکار ضمن دریافت مقرری بیمه بیکاری مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی و یا ازکارافتادگی کلی شود.
ه – بیمه شده به نحوی از انحا با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار مربوطه اعاده گردد.
تبصره ۱ – در صورتی که پس از پرداخت مقرری بیمه بیکاری محرز شود که بیکاری بیمه شده ، ناشی از میل و اراده او بوده است کارگر موظف به استرداد وجوه دریافتی به سازمان تامین اجتماعی خواهد بود. مشمولین بند (ه ) این ماده نیز مکلف به بازپرداخت مقرری بیمه بیکاری دریافتی ، به سازمان مذکور می باشند.
تبصره ۲ – چنانچه بیمه شده بیکار اشتغال مجدد خود را مکتوم داشته و مقرری بیمه بیکاری را دریافت کرده باشد، ملزم به بازپرداخت مقرری دریافتی از تاریخ اشتغال خواهد بود.
تبصره ۳ – دریافت کمک هزینه حین کارآموزی مانع استفاده از مقرری بیمه بیکاری نخواهد بود.
ماده ۹ – کارفرمایان موظفند با هماهنگی شوراهای اسلامی و یا نمایندگان کارگران ، فهرست محلهای خالی شغل را که ایجاد می شوند به مراکز خدمات اشتغال محل اعلام نمایند.محلهای شغلی مذکور (به استثنای رده‌های شغلی کارشناسی به بالا) منحصرا توسط مراکز خدمات اشتغال و با معرفی بیکاران تامین می گردد.
تبصره ۱ – دولت مکلف است همه ساله از طریق سیستم بانکی و منابع اعتباری سازمان تامین اجتماعی و با استفاده از اعتبارات قرض الحسنه ،
طرحهای اشتغال زای مشخصی را جهت اشتغال به کار بیکاران مشمول این قانون در بودجه سالانه کشور پیش بینی و راسا یا از طریق شرکتهای تعاونی و یا خصوصی و با نظارت وزارت کار و امور اجتماعی به مورد اجرا گذارد.
تبصره ۲ – بیکاران مشمول این قانون در اخذ پروانه‌های کسب و کار و موافقت اصولی و تاسیس واحدهای اقتصادی از وزارتخانه‌های صنعتی ، کشاورزی و خدماتی با معرفی وزارت کار و امور اجتماعی در اولویت قرار خواهند داشت .
تبصره ۳ – سازمان آموزش فنی و حرفه ای وزارت کار و امور اجتماعی مکلف است همزمان با اجرای قانون بیمه بیکاری ، آموزش مهارتهای مورد نیاز بازار کار و نیز بازآموزی و تجدید مهارت کارگران تحت پوشش بیمه بیکاری موضوع
بند “ج ” ماده (۷) این قانون را در مراکز آموزش فنی و حرفه ای و یا مراکز آموزش جوار کارخانجات فراهم نماید. هزینه‌های مربوط از محل اعتبارات حساب صندوق بیمه بیکاری مطابق آیین نامه ای که به پیشنهاد سازمان‌های آموزش فنی و حرفه ای کشور و تامین اجتماعی تهیه و به تصویب وزرای کار و امور اجتماعی ، و بهداشت و درمان و آموزش پزشکی خواهد رسید قابل پرداخت است .
تبصره ۴ – نهضت سوادآموزی موظف است با همکاری کارفرمایان و وزارتخانه‌های ذیربط نسبت به تشکیل کلاسهای سوادآموزی برای بیسوادان مشمول این قانون اقدام نماید.
ماده ۱۰ – سازمان تامین اجتماعی مکلف است حسابهای درآمد حق بیمه بیکاری و پرداخت مقرری بیمه بیکاری موضوع این قانون را جداگانه نگهداری و در صورت‌های مالی خود منعکس نماید و گزارش عملکرد مالی خود را هر سال یک بار به وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و وزیر کار و امور اجتماعی و شورای اقتصاد ارائه نماید.
ماده ۱۱ – وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی مجری این قانون خواهند بود.
ماده ۱۲ – سازمان تامین اجتماعی مکلف است هزینه‌های موضوع این قانون را منحصرا از محل درآمدهای ناشی از آن تامین نماید.
هزینه‌های اداری و پرسنلی هر دو دستگاه مجری قانون به طوری که از (۱۰%) میزان مقرری پرداختی به بیمه شدگان تجاوز ننماید با تایید وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و وزیر کار و امور اجتماعی تعیین و تخصیص داده می شود.
ماده ۱۳ – زمان اجرای این قانون از زمان اتمام قانون آزمایشی بیمه بیکاری (۶/۵/۱۳۵۹) لازم الاجرا است .
ماده ۱۴ – آیین نامه اجرایی این قانون ظرف یک ماه توسط وزارت کار و امور اجتماعی و سازمان تامین اجتماعی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و بیست و یک تبصره در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ بیست و ششم شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۰/۷/۱۳۶۹ به تایید شورای نگهبان رسیده است .