شکایت از کارفرما چگونه انجام میشود؟
رابطه کارگر و کارفرما یک قرارداد دوطرفه است که قانون کار آن را تنظیم میکند. هر طرف حقوق و تعهدات مشخصی دارد: کارگر باید وظایفش را بهطور دقیق انجام دهد و کارفرما موظف است حقوق قانونی و انسانی کارگر را رعایت کند. اما گاهی این تعادل به هم میخورد و کارگر با مشکلاتی مثل حقوق پرداختنشده، اخراج غیرقانونی یا بیمه نشدن مواجه میشود. در چنین مواقعی، شکایت از کارفرما تنها مسیر قانونی برای گرفتن حق است.
قانون کار ایران مسیر مشخصی برای حل اختلافات کارگر و کارفرما تعریف کرده است. شکایت از کارفرما یک روند قانونی و مرحلهبهمرحله دارد که از سامانه جامع روابط کار وزارت کار شروع میشود و تا صدور حکم قطعی ادامه پیدا میکند. در ادامه با جزئیات قابل شکایت، مدارک لازم و مراحل شکایت آشنا میشویم.
مواردی که میتوانید از کارفرما شکایت کنید
دلایل شکایت میتواند متنوع باشد، اما رایجترین آنها عبارتاند از:
۱. حقوق و مزایا:
عدم پرداخت حقوق در موعد مقرر یا پرداخت ناقص
پرداخت نشدن سنوات پایان کار
نپرداختن عیدی و پاداش سالانه
بیتوجهی به اضافهکاری، شبکاری و تعطیلکاری
۲. بیمه تأمین اجتماعی:
بیمه نشدن کارگر از روز اول
پرداخت بیمه بر اساس حقوق کمتر از واقعیت
۳. قرارداد و پایان همکاری:
اخراج غیرقانونی بدون دلیل
نبود قرارداد کتبی
اجرا نشدن طرح طبقهبندی مشاغل در کارگاههای بالای ۵۰ نفر
اجبار به انجام کار خارج از وظایف قرارداد
۴. موارد دیگر:
نبود شرایط ایمنی و بهداشتی محیط کار
توهین، آزار یا بیاحترامی در محیط کار
مراحل شکایت از کارفرما
فرایند شکایت از طریق سامانه روابط کار به شکل مرحلهای انجام میشود:
ثبتنام در سامانه جامع روابط کار
ابتدا باید حساب کاربری بسازید و برای احراز هویت به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنید.ثبت دادخواست
بعد از فعال شدن حساب، با نام کاربری خود وارد سامانه شوید و دادخواست را ثبت کنید. مشخصات کارفرما و شرح خواستهها (مثلاً حقوق معوقه یا بازگشت به کار) را دقیق وارد کنید.جلسه سازش در هیئت تشخیص
اولین جلسه رسیدگی در اداره کار برگزار میشود تا کارگر و کارفرما به توافق برسند.صدور رأی در هیئت تشخیص
اگر توافق حاصل نشود، هیئت تشخیص مدارک و اظهارات طرفین را بررسی کرده و رأی صادر میکند.اعتراض و رسیدگی در هیئت حل اختلاف
در صورت اعتراض هر طرف، پرونده به هیئت حل اختلاف ارجاع داده میشود و رأی آن قطعی و لازمالاجرا است.اجرای رأی
اگر کارفرما از اجرای رأی سرپیچی کند، کارگر میتواند از طریق واحد اجرای احکام دادگستری اقدام کند.
مدارک لازم برای شکایت
داشتن مدارک کامل شانس موفقیت شما را افزایش میدهد. مهمترین مدارک عبارتاند از:
کارت ملی و شناسنامه
قرارداد کار کتبی (در صورت وجود)
فیشهای حقوقی یا پرینت حساب بانکی
سوابق بیمه از سایت تأمین اجتماعی
کارت ورود و خروج یا لیست حضور و غیاب
نامهها، پیامها یا ابلاغیههای مرتبط با موضوع شکایت
شهادت همکاران بهعنوان شهود
مهلت قانونی شکایت
برای اخراج غیرقانونی: ۳۰ روز از زمان وقوع
برای مطالبات مالی: قانون محدودیت سختگیرانه ندارد، اما بهتر است ظرف یک سال از پایان همکاری اقدام شود
بهترین راهکار این است که همین که مشکل پیش آمد، سریع شکایت ثبت کنید تا مدارک معتبر باقی بمانند و شانس موفقیت بالا رود.
شکایت آنلاین از کارفرما
تمام مراحل شکایت اکنون به صورت اینترنتی قابل انجام است. کافی است در سامانه روابط کار ثبتنام و احراز هویت شوید و دادخواست و مدارک را بارگذاری کنید. این روش، رسیدگی سریعتر و شفافتر را ممکن میسازد و نیاز به حضور مداوم در اداره کار را از بین میبرد.
جمعبندی
شکایت از کارفرما حق قانونی هر کارگری است که حقوقش پایمال شده است. قانون کار مسیر مشخص و رایگان برای حل اختلاف فراهم کرده تا کارگران بتوانند بدون نگرانی از حقوق خود دفاع کنند. آگاهی از مراحل شکایت، مدارک لازم و زمانبندی قانونی، ابزار اصلی شما در این مسیر است.
در شرکت یارا مشاور، با تجربه در حوزه تنظیم قراردادهای کاری و مشاوره منابع انسانی، تلاش میکنیم با ایجاد شفافیت و نظم حقوقی، از بروز اختلافات بین کارگر و کارفرما جلوگیری کنیم.
