مدیریت منابع انسانی به چه معنا است؟
مدیریت منابع انسانی (Human Resource Management) به زبان ساده عبارت است از ارتباط و همکاری با افراد در یک سازمان، بهگونهای که باعث استفاده صحیح از توانایی آنان شده و سازمان را در رسیدن به اهدافش یاری نماید.
این تعریف کلی باعث میشود تا مدیریت منابع انسانی در برگیرنده تمام روابط انسانی سازمان باشد. به عبارت دیگر تمام فرایندهای استخدام، آموزش، حقوق و دستمزد و سایر ارتباطات را شامل میگردد.
مدیریت منابع انسانی یک چارچوب برای تعیین روابط سازمانی بوده بهنحویکه اهداف سازمان را ممکن سازد.
منابع انسانی، به افرادی که در یک سازمان کار میکنند گفته میشود. از این رو مدیریت منابع انسانی دانشی است که به بهبود ارتباط درون سازمانی و مدیریت هر آنچه که به نیروی انسانی مربوط است میپردازد.
فرآیندهای مدیریت منابع انسانی
وظایف مدیر منابع انسانی دارای گستردگی بالایی است. شامل کارمندگزینی، آموزش، برنامه ریزی، ارزیابی، کنترل، پاداش و … میشود. اما تمام وظایف و اهداف مدیریت منابع انسانی میتوان در چارچوب چهار فرایند گنجاند. این 4 فرایند عبارتند از:
برنامه ریزی
سازماندهی
هدایت
نظارت بر انجام کار
فعالیت های واحد مدیریت منابع انسانی، باید از این چهار فرایند بگذرند. وظایف مدیر منابع انسانی ابتدا مورد برنامه ریزی قرار می گیرند، سپس سازماندهی شده و به نیروی انسانی ابلاغ می گردند. مدیریت منابع انسانی هدایت آن را در اجرا بر عهده گرفته و در نهایت بر اجرای آن نظارت مینماید. از این رو مدیر منابع انسانی بهتر است با علوم روابط اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد و جامعه شناسی آشنا باشد.
شرایط احراز مدیر منابع انسانی
برای رسیدن به شغل مدیر منابع انسانی لازم است دارای مدرک تحصیلی مدیریت، مهندسی صنایع و یا رشتههای علوم انسانی و اجتماعی باشید.
داشتن اطلاعات کافی درباره قوانین استخدام
اطلاعات کاری درباره حقوق و دستمزد (بخوانید: حقوق وزارت کار)
آشنایی با روانشناسی و داشتن روابط روابط عمومی
توانایی برنامه ریزی، آینده نگری و مدیریت فرایند ها
آشنایی با سیستم ها و نرم افزارهای مدیریت منابع انسانی
و…
از شرایط کلی احراز شغل مدیر منابع انسانی می باشند.
وظایف و مسئولیت های مدیر منابع انسانی چیست؟
یکی از مهمترین سوالاتی که در ذهن افراد نقش میبندد این است که وظایف مدیر منابع انسانی چیست؟
در پاسخ باید فهرستی از مهمترین وظایف و مسئولیت های مدیریت منابع انسانی را ارائه نماییم.
شرح وظایف مدیر منابع انسانی
مدیران منابع انسانی، اغلب دارای وظایف مشترکی هستند. هرچند بنا بر شرایط هر سازمان ممکن استوظایف اختصاصی متفاوتی نیز داشته باشند.
برنامهریزی
اولین گام مدیریت منابع انسانی، برنامه ریزی روندها میباشد. دستیابی به نتایج مناسب شرکت، منوط به برنامه ریزی مناسب میباشد. تجسم و پیش بینی اقدامات و اهداف در این مرحله صورت میگیرد.
سازماندهی
پس از برنامه ریزی، نیاز به سازماندهی، پیگیری و هماهنگی میباشد. تقسیم کار، نظم بخشی، تعیین جایگاههای سازمانی، ساختار بخشی به سازمان و آماده سازی شرکت جهت استفاده از نیروهای جدید از مواردی است که باعث رسیدن به اهداف سازمان میشود.
استخدام
آینده سازمان وابسته به استخدام نیروهای شایسته میباشد. منابع انسانی که دارای توانایی ومهارتهای مناسب شرکت بوده و از نظر عملکرد با اهداف شرکت همخوانی داشته باشند بهترین هدیه برای سازمان میباشد. استخدام نیرو به عواملی چون توانایی آنها، سیاست، هزینه و اهداف شرکت بستگی دارد. لازم به ذکر است که در مرحله استخدامی کلیه مدارک مربوط به ضمانت و حسن انجام کارمانند چک یا سفته نیز توسط این واحد از کارجو دریافت می گردد.آینده سازمان وابسته به استخدام نیروهای شایسته میباشد.
آموزش منابع
به طور قطع میتوان گفت که تمام نیروها، پس از استخدام نیاز به آموزش دارند. آموزش رفتار و عملکردمتناسب با سازمان و یا آموزش مهارت های لازم در کار میتواند جزئی از این آموزش ها باشد. از وظایف مدیر منابع انسانی در شرکت آموزش منابع انسانی میباشد.
پیشرفت کارمندان
مدیر منابع انسانی خوب، به دنبال پیشرفت کارکنان میباشد. این موضوع باعث افزایش انگیزه و توان آنان میشود. دسترسی به اهداف شرکت در گرو توسعه کارکنان و حمایت از آنان میباشد.
ارزیابی
آنچه که در مراحل قبل انجام شد، نیاز به آزمون دارد. میزان یادگیری کارکنان، اثر بخشی آموزش وچگونگی عملکرد افراد به صورت مداوم توسط مدیر منابع انسانی مورد بررسی قرار میگیرد. این ارزیابیها میتواند به صورت محسوس یا حین خدمت باشد.
حفظ فرهنگ محیط کار
هر سازمان نیازمند وجود فرهنگ ویژه خود میباشد. این فرهنگ باید در طول خدمت پرسنل حفظ گردد.فرهنگ رفتاری محیط کار، نباید با ورود و خروج پرسنل مختلف، تغییر یابد. وجود امنیت، سلامت و آرامش کاری نشان دهنده نقش مدیریت منابع انسانی در بهره وری سازمان میباشد.
حل اختلاف
اختلاف سلیقه ما بین تمام افراد وجود داشته و هرچه سازمان بزرگتر با تعداد نیروهای بیشتری باشد، این اختلاف افزایش مییابد. از وظایف مدیر منابع انسانی این است که اجازه ندهد این اختلاف رفتاری باعث بروز اختلاف و مشکلات در کار شود. همینطور در صورت بروز اختلاف بین کارکنان،به سرعت به حل آن اقدام نماید.مدیر منابع انسانی باید اختلاف بین کارمندان را رفع نماید.
هدایت
از وظایف مدیر منابع انسانی در شرکت هدایت کارکنان به سمت هدف سازمانی میباشد. این وظیفه میتواند با اعمال نفوذ بر کارکنان صورت گیرد. هدایت مسیر حرکت کارکنان به سمت اهداف به معنی همسو سازی آنان با خواستههای سازمان میباشد.
کنترل
مدیران منابع انسانی علاوه بر هدایت امور، باید توانایی کنترل را داشته باشند. چنانچه روندها از مسیرصحیح خارج گردند باید به وسیله کنترل صحیح به مسیر خود باز گردند. تشخیص انحرافات، نظارت، سنجش و اقدام جهت اصلاح آنها در حوزه وظایف کنترلی مدیریت منابع انسانی قرار میگیرد.
ارتباط با کارمندان