نحوه نوشتن قرارداد چگونه است؟
چگونه قرارداد تنظیم کنیم و انعقاد، مفاد، ارکان، انواع، زبان تخصصی و قانون قرارداد چیست؟متن قرارداد و طریق نوشتن قرارداد برای اداره بهتر و موفق‌تر کسب و کار ما و معاملاتی که انجام می‌دهیم ضروری است . آموزش‌هایی که در کتاب‌های حقوقی وجود دارد بسیار پیچیده و مناسب کسانی است که در دانشگاه و در رشته حقوق مشغول به تحصیل هستند. بنابراین لازم بود مطالبی ساده و کاربردی راجع به آیین قرارداد نویسی آماده شود. با ما همراه باشید و یک کلاس قرارداد نویسی را به زبان ساده و با موضوع فن نگارش حقوقی تجربه کنید.
قرارداد چیست (ماده 183 قانون مدنی)
ماده 183 قانون مدنی قرارداد (عقد) را تعریف کرده است:
«عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد.»
البته این تعریف از نظر حقوق‌دانان ناقص است و قراردادهای معاملات را شامل نمی‌شود. اما همین تعریف کوتاه برای آمادگی ذهنی شما کافی است و بیشتر از این وارد مباحث حقوقی و دانشگاهی نمی‌شویم.
انعقاد قرارداد یعنی چه
«انعقاد قرارداد» به معنای امضای قرارداد است. بنابراین وقتی این عبارت را در قرارداد اضافه می‌کنیم منظور ما «امضای قرارداد» است. مثلاً به عبارت زیر توجه کنید. این عبارت از بخش مبلغ یک نمونه قرارداد انجام خدمت، آورده شده است:
مبلغ قرارداد پانصد میلیون ریال معادل 500,000,000 ریال است و به صورت زیر پرداخت خواهد شد: الف) معادل ۲۰ درصد از مبلغ پروژه در زمان انعقاد قرارداد به عنوان پیش پرداخت است.
در مثال بالا، طرف‌های قرارداد توافق کرده‌اند که 20 درصد از مبلغ قرارداد همزمان با امضای قرارداد به عنوان پیش پرداخت، گرفته شود.
شماره قرارداد چیست
هر قراردادی از چند شماره تشکیل شده است. این شماره‌ها در جاهای مختلف قرارداد به کارمی‌رود.
بیشترین استفاده از شماره قرارداد در موارد زیر است:
وقتی می‌خواهیم ماده‌های قرارداد را از هم جدا کنیم از شماره قرارداد استفاده می‌شود.
وقتی می‌خواهیم شماره تلفن طرف‌های قرارداد را بنویسیم.
وقتی می‌خواهیم مبلغ قرارداد را در قسمت مربوط به آن بنویسیم.
زمانی که قرارداد دارای ماده‌ای برای خسارت و جریمه است و می‌خواهیم مبلغ جریمه تخلف را بنویسیم.
در قسمت تاریخ قرارداد نیز از شماره قرارداد استفاده می‌شود.
توجه کنید که در مورد مبلغ قرارداد و مبلغ جریمه قراردادی، در کنار عدد از حروف نیز استفاده شود. برای مثال به عبارت زیر که بخشی از یک نمونه قرارداد پیمانکاری است توجه کنید:
مبلغ کل قطعی/ تقریبی موضوع قرارداد به حروف پانصد میلیون ریال و به عدد 500,000,000 ریال است.
درواقع، استفاده از حروف در کنار عدد، هرگونه سو استفاده‌ای را در این مورد غیر ممکن می‌کند. در موردمبلغ قرارداد در ادامه این نوشته نیز نکاتی دیگری خواهیم گفت.
مفاد قرارداد چیست
مفاد در لغت نامه دهخدا به معنای مفهوم، مضمون، مدلول، مستفاد، فحوی، مقصود، منظور و مراد آمده است.
به زبان ساده، مفاد قرارداد به معنای تمامی کلمات، عبارات و جملاتی است که در متن قرارداد نوشته شده است. بنابراین وقتی در متن قرارداد از عبارت «مفاد قرارداد» استفاده می‌کنیم منظور، محتوای قرارداد است.
به این مثال که توجه کنید:
هرگونه اخطار، درخواست و مکاتبه در خصوص مفاد قرارداد باید کتباً به نشانی طرفین که در این قرارداد نوشته شده است و اقامتگاه قانونی آنان محسوب می‌شود ارسال شود.
مشاهده می‌کنید که در مورد اخطار‌های احتمالی که در آینده از طرف هریک از طرفین به طرف دیگر داده می‌شود، بند بالا، نشانی نوشته شده در بخش مشخصات طرف‌های قرارداد را به عنوان نشانی اصلی آن‌ها معرفی کرده است.
زبان تخصصی قرارداد چیست
یکی از مواردی که مطالعه متن قراردادها را دشوار می‌کند زبان تخصصی قرارداد است. وکلا وکارشناسان حقوقی، به دلیل تسلطی که به واژگان حقوقی و آثار استفاده از آن‌ها دارند، نمونه متن قرارداد را با احتیاط لازم و با توجه به بار معنای واژه‌ها تنظیم می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که مطالعه متن قرارداد برای اشخاصی که تحصیلات حقوقی ندارند دشوار باشد و زبان تخصصی درک نشود.
ما همیشه پیشنهاد کرده ایم و سفارش می‌کنیم که نوشتن قرارداد با زبان ساده نیز ممکن است و این موضوع به نفع طرف‌های قرارداد نیز است. بانک نمونه قرارداد و همچنین سفارش‌هایی که برای تنظیم قرارداد توسط کارشناسان حقوقی یارا مشاور گرفته می‌شود با زبان ساده تنظیم می‌شود.
از شما نیز می‌خواهیم قرارداد خود را با زبان ساده تنظیم کنید. البته این به معنای بی توجهی به سایر اصول تنظیم نمونه متن قرارداد نیست و باید تمامی شرایط قانونی به‌ویژه ارکان قرارداد رارعایت کنید.
ارکان قرارداد چیست
ارکان قرارداد، ستون‌های اصلی آن است و باید در هرقراردادی وجود داشته باشد. در اینجا این ارکان را نام می‌بریم اما توضیحات آن‌ها را کمی جلو‌تر ارائه خواهیم کرد.
مشخصات طرف‌های قرارداد
موضوع قرارداد
مدت
مبلغ
رضایت طرف‌های قرارداد
امضای قرارداد
مجنون و صغیر (کودک) نبودن طرف‌های قرارداد
توجه داشته باشید که ارکان قرارداد در بعضی از قراردادها بیشتر موارد بالا است. برای مثال، در وقف، هبه (هدیه) و فروش طلا، باید موضوع قرارداد نیز به طرف مقابل تسلیم شود تا توافق کامل شود.
انواع قرارداد
انواع قرارداد به شکل‌های مختلف تقسیم‌بندی شده است. اما مهمترین نوع آن، قرارداد لازم و قرارداد جایزاست.
قرارداد لازم قراردادی است که امکان پایان دادن به آن وجود ندارد مگر آنکه مدت قرارداد تمام شود یا یکی از شرایط فسخ که در متن قرارداد نوشته شده است ایجاد شود و صاحب حق فسخ، توافق را فسخ کند.
قرارداد جایز دقیقاً برعکس قرارداد لازم است. یعنی هریک از طرف‌های قرارداد می‌توانند هرزمانی که بخواهند قرارداد را تمام کنند حتی اگر موعد پایان آن نرسیده باشد.
نگران نمونه متن قرارداد خود نباشید زیرا اصل بر آن است که هرقراردادی لازم است و امکان خارج شدن طرفین از آن وجود ندارد. فقط برخی از قراردادها جایز هستند که قانون گذار آن‌ها شمارش کرده است.
قانون قراردادها
برای بررسی قانون قراردادها چند ماده مهم قانونی را بررسی می‌کنیم.
یکی از قوانین حاکم بر قراردادها قانون مدنی است. این قانون احکام متعدد و مهمی دارد اما از نظر مامهم‌ترین آن‌ها ماده 10، 219، 190 و 183 است.
متن کامل ماده 10 قانون مدنی
«قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد (امضا) نموده‌اند در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد نافذ است.»
یک توضیح مختصر در مورد قلمرو ماده 10 قانون مدنی می‌دهیم و سریع به ادامه مطالب می‌رسیم.
قلمرو ماده 10 قانون مدنی
ماده 10 قانون مدنی می‌گوید که شما حق تنظیم و امضای هرنوع قراردادی را دارید و اجازه دارید در تمام موضوعات کاری، مالی و غیره توافق نامه بنویسید.
البته قلمرو ماده 10 قانون مدنی فقط در یک جا محدود شده است.
مطابق با این ماده، اگر قراردادی که امضا می‌کنید غیرقانونی باشد، آن قرارداد احتمالاً اعتبار نخواهدداشت. مثلاً اگر در مورد خرید و فروش مشروبات الکلی متن قرارداد تنظیم شود، این قرارداد باطل است.
زیرا قانون‌گذار ایران، معامله مشروبات الکی را ممنوع کرده است.
ماده 190 قانون مدنی
در مورد این ماده قانونی، در قسمت ارکان قرارداد توضیحاتی داده شد. اینجا جزئیات مختصر دیگری نیز ارائه می‌کنیم. متن ماده 190 قانون مدنی می‌گوید:
«برای صحت هر معامله شرایط ذیل اساسی است:
قصد طرفین و رضای آن‌ها: یعنی طرف‌های قرارداد با رضایت کامل، متن قرارداد را امضا کنند.
اهلیت طرفین: یعنی طرفین قرارداد در زمان نوشتن قرارداد صغیر یا مجنون نباشند.
موضوع معین که مورد معامله باشد: یعنی طرفین، مشخص کنند که برای چه موضوعی قرارداد می‌نویسند.
مشروعیت جهت معامله: یعنی معامله با اهداف نامشروع و غیر قانونی نباشد. البته اگر موضوع مشروع باشد و هدف از نوشتن قرارداد، نامشروع و غیرقانونی باشد اما طرفین، این هدف را در متن قرارداد ننویسند، توافق معتبر و قانونی است. برای مثال اگر قرارداد فروش خانه تنظیم و امضا شود و هدف یکی از طرف‌های مبایعه نامه آن باشد که از خانه برای ساخت و فروش مواد مخدر استفاده کند، اگر این هدف را در متن قرارداد ننویسد توافق صحیح است. در این مثال، موضوع، خانه است و جهت معامله، خرید و فروش مواد مخدر در آن خانه محسوب می‌شود.»
جهت اطلاعات بیشتر لطفا با شماره ذیل تماس حاصل فرمایید .
